Tôi không dám nói rằng nước Việt Nam có bốn nghìn năm văn hiến, vì nếu có người căn cứ vào định nghĩa mà bắt tôi đưa ra những chứng liệu của văn ấy, hiến ấy, khoảng hai nghìn năm trước kỷ nguyên Thiên chúa, tôi sẽ rất lúng túng, tuy nước Việt Nam không ở vào trường hợp nước Kỷ, hậu duệ nhà Hạ, nước Tống, hậu duệ nhà Thương. Nhưng không phải vì thế mà tôi không yêu nước tôi. Hỏi có người con nào kém yêu cha mẹ vì cha mẹ ốm, xấu hay nghèo? Trái lại, nước cha - mẹ mình nhỏ bé, thua sút người ta, mình càng trìu mến, kính yêu, trong kính yêu có pha chút ngậm ngùi, khiến tình yêu tăng thêm phần sâu xa, thắm thiết. Nói vậy mà nói, chứ tôi đâu có tự ti mặc cảm. Bảo rằng văn hiến nước mình có trễ - điều "có" thì đã hẳn - vì Việt Nam chỉ hoàn toàn độc lập, và "tiệt nhiên định phận" từ 939 sau J.C., nhưng xét ra, nước Pháp cũng chỉ lập quốc từ hòa ước Verdun, và chỉ có "văn tự" từ "lời thề ở Strasbourg", năm 843 sau J.C., còn Hoa Kỳ mới lập quốc từ 1776, sau khi lật đổ nền đô hộ của người Anh. So sánh như vậy, rồi tôi nhận định rằng văn hiến một quốc gia, một dân tộc, sán lạn huy hoàng, không phải vì quốc gia, dân tộc ấy lớn, đông, ra đời từ mấy chục thế kỷ trước công nguyên mà vì sức sống mạnh mẽ, hăng hái nhiệt thành về cả hai phương diện tinh thần và vật chất. Cổ Văn Tập 1 NXB Bộ Giáo Dục 1970 Lưu Dự Am, Lã Cảnh Đoan Dịch giả: Hoàng Khôi 435 Trang File PDF-SCAN Link download https://drive.google.com/file/d/1vfBBv8mX3w7c2p1UiosJAuw1kx572onShttps://drive.google.com/drive/folders/1yLBzZ1rSQoNjmWeJTZ3WGQHg04L1