Danh Nhân Nguyễn Bá Lân-Con Người Và Sự Nghiệp (NXB Thống Kê 1999) - Cao Văn Lượng, 281 Trang

Trên mảnh đất xứ Đoài – làng Cổ Đô không chỉ nổi danh “làng họa sĩ”, miền đất địa linh nhân kiệt, quê hương của Lưỡng quốc Thượng thư Nguyễn Sư Mạnh mà Cổ Đô còn có Nguyễn Bá Lân, Tiến sĩ, Lục bộ Thượng thư với văn võ kiêm toàn. Con người, sự nghiệp của danh nhân Nguyễn Bá Lân được viết nhiều trong sử sách, nhưng có lẽ sâu sắc hơn cả là qua những trang sách của Danh nhân Thăng Long – Hà Nội; Làng cổ Hà Nội xuất bản trong Dự án Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến.
Nguyễn Bá Lân sinh giờ Tuất, ngày 27 tháng Giêng năm Canh Thìn (1700). Cha ông là Nguyễn Công Hoàn – một trong “Tràng An tứ hổ”, lừng lẫy làng văn mặc lúc bấy giờ. Nguyễn Bá Lân vốn quê gốc ở xã Hoài Bão, huyện Tiên Du, phủ Từ Sơn, xứ Kinh Bắc. Gia phả dòng họ Nguyễn Bá Lân, do chính Nguyễn Bá Lân và con trai ông là Nguyễn Bá Uông viết, chép rằng: Tổ tiên ông gặp buổi binh đao loạn lạc, đến lánh binh ở Cổ Đô, sống bằng nghề dạy học; vì mến cảnh mến người mà nhập tịch ở đây.
Với tài năng, đức độ của người cha đã ảnh hưởng sâu sắc, mạnh mẽ đến Nguyễn Bá Lân từ thuở ấu thơ. Nguyễn Bá Lân được cha dạy dỗ từ nhỏ và không theo học thầy nào khác, nhà bác học Phan Huy Chú (1782 - 1840) đã chép “ông chỉ học ở nhà”. Biết con mình là người thông minh và có tài, nên cụ Nguyễn Công Hoàn hết lòng dạy dỗ, đồng thời nêu gương cho con về lòng hiếu học, cụ dạy con bằng phương pháp vừa dân chủ vừa nghiêm khắc. Sách “Lịch đại danh hiền phổ” đã ghi nhiều giai thoại khá lý thú về chuyện học hành của hai cha con. Một hôm hai cha con cùng bơi thuyền đi chơi sông Đà, cụ Hoàn ra một bài phú và cụ nêu điều kiện, nếu thuyền tới bến mà ai chưa làm xong thì phải bị ném xuống sông. Khi đến bến, ông Lân đã làm xong trước, còn cụ Hoàn mới xong một nửa, ông Lân không dám đẩy bố xuống sông nhưng cụ Hoàn đã tự nhảy xuống, thấy vậy ông Lân cũng phải nhảy xuống cùng với bố bơi vào bờ. Bài phú của Nguyễn Bá Lân được đánh giá là một bài phú hay và được gọi là “Nhất độ giang thành chương phú” (tức bài phú làm xong trên một chuyến đò).

• Danh Nhân Nguyễn Bá Lân-Con Người Và Sự Nghiệp
• NXB Thống Kê 1999
• Cao Văn Lượng
• 281 Trang
• File PDF-SCAN

Link download
http://183.91.2.157/opac/wpDetail.aspx?Id=4331
https://drive.google.com/drive/folders/1yLBzZ1rSQoNjmWeJTZ3WGQHg04L1