Trong thập niên 40 (thế kỷ XIX), triều đình nhà Nguyễn đã cho xây dựng một đồn binh trên địa bàn xã Yên Phú, huyện Vĩnh Điện, lỵ sở của huyện Tương Yên (nay thuộc huyện Bắc Mê), gọi là đồn Lưỡng Cá, do dân dũng sở tại phòng thủ. Những năm cuối thế kỷ XIX, nhằm ngăn chặn, trấn áp dư đảng của các phong trào nổi dậy chống lại triều đình Mãn Thanh, tràn qua biên giới sang Việt Nam cướp phá, thực dân Pháp đã cho xây dựng ở các địa phương nhiều đồn binh, trong đó đồn binh Bắc Mê (tỉnh Hà Giang) với nhiệm vụ kiểm soát toàn bộ tuyến giao thông giữa 3 tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng. Nơi đây có địa thế khá thuận lợi cho việc quan sát, khống chế cả một vùng rộng lớn. Địa thế khu vực này được sách Đồng Khánh địa dư chí (triều Nguyễn) mô tả: “Núi đá, núi đất liên tiếp, khó đếm được thực có bao nhiêu ngọn núi. Duy có núi đất Cổ Long ở xã Yên Phú là tương đối cao”. Có lẽ, đồn binh Bắc Mê được xây dựng trên núi Cổ Long này! Di Tích Lịch Sử Văn Hóa Căng Bắc Mê Nguyễn Đức Nhuệ, Nguyễn Văn Bảo, Nguyễn Thị Lệ Hà NXB Hồng Đức 2022 278 Trang File PDF-TRUE Link download https://drive.google.com/file/d/1Q4_RshlhQVyMF_rWsPn0Azn3V5WfyVHdhttps://drive.google.com/drive/folders/1yLBzZ1rSQoNjmWeJTZ3WGQHg04L1