Năm 1937 Nhất Linh viết “Đôi Bạn” khi ông 32 tuổi, một trí thức Tây học sống vào buổi giao thời giữa cũ - mới, nho phong - tây học, một xã hội đang có những lớp băng tan dưới chân lớp nho sĩ nhưng cũng chưa thật sự chấp nhận nội dung mới. Vì thế, có thể thấy “Đôi Bạn” là một tiểu thuyết xã hội, bởi nó đề cập đến nội tình một xã hội với sự bất công và nhất là tính phi lý của tầng lớp giàu. Nhân vật Dũng con một ông tuần phủ bắt đầu nhận ra “chàng nơm nớp lo sợ sự giàu sang là cái hàng rào ngăn không cho các bạn yêu mình”. Từ bao đời, nghèo giàu vẩn có một khoảng cách nhưng Nhất Linh là người đầu tiên đưa ra ánh sáng với tư cách một nhà văn mang cảm quan của tầng lớp trí thức về cái nhục của tầng lớp quan lại ... Thật đáng cảm phục ông, và thế hệ trẻ thời trên nửa thế kỷ trước, khi học “Đôi Bạn” đã không ít người nhói lòng đau cho những số phận nghèo chính là nhờ một chàng Dũng: “Sự giàu sang đối với mình bấy lâu sao lại như là một sự nhục”. Dũng - hay là Nhất Linh, hay là lớp trẻ thành thị dạo đó - cũng chỉ mới dừng lại ở đấy. “Đôi Bạn” là truyện của những cái sắp bắt đầu, như những cái mầm sắp nhú, là phác thảo những chuyển dịch của xã hội Việt Nam dưới thời Pháp thuộc có những thanh niên cấp tiến muốn thoát ly những thành kiến hủ lậu, độc đoán đã trói buộc cả một lớp thế hệ thanh niên. Dũng yêu Loan, cô gái nghèo hàng xóm, biết là gia đình sẽ không cho lấy nhưng vẫn cứ yêu, gia đình ép Dũng lấy một tiểu thư xinh đẹp con một ông quan to, Dũng không chấp nhận sự gò ép, chàng phản đối tiêu cực, lẳng lặng cùng một người bạn thân trốn sang Tầu dấn thân vào cuộc đời mà chính chàng cũng chưa có kịch bản. Con nhà quan, nhưng khác với anh em trong nhà, chàng xấu hổ vì giai cấp quan lại của mình, bạn bè chàng toàn là những người nghèo khó, nhiều người dấn thân làm cách mạng. Tự Lực Văn Đoàn - Đôi Bạn NXB Văn Mới 2010 Nhất Linh 194 Trang File PDF-SCAN Link Download http://issuu.com/nvthuvien/docs/nh___t_linh_-_____i_b___n_-_v__n_m_https://drive.google.com/drive/folders/1yLBzZ1rSQoNjmWeJTZ3WGQHg04L1
