Sang đầu thế- kỷ XIX, cục diện Viễn Đông bỗng thay đồi hẳn. Vì, sau khi nhà thám-hiểm Vasco de Gaina đi vòng qua Hảo vọng-giác (Cap de Bonne Esperance) sang xây dựng cái thế lực đầu tiên của Bồ đào nha ở Ần-độ-dương thì các nước Âu-châu khác cũng noi gương ấy mà mở rộng phạm vi sinh-hoạt của họ sang Thái-bình dương. Nguyễn Tri Phương NXB Quốc Văn 1945 Phan Trần Chúc 136 Trang File PDF-SCAN Link download https://nitro.download/view/F922F50B89624A9https://drive.google.com/drive/folders/1yLBzZ1rSQoNjmWeJTZ3WGQHg04L1
